Korzo UP | Kayva van Gangelen (Perforator)

“Soms vertelt je lichaam verhalen die je hoofd allang vergeten is.”

Kayva van Gangelen is een bevlogen hoboïst, speelse uitvinder, moeder en diep wijs. Ooit speelde ze met haar band s t a r g a z e muziek in voor de plaat van niemand minder dan Leonard Cohen. Als Perforator maakt ze, samen met Akim Moiseenkov, vernieuwend muziektheater. Binnenkort staat ze met haar meest persoonlijke voorstelling LIJF op Rewire X Korzo. Daarvoor onderzocht ze hoe ze weer kan luisteren naar subtiele signalen van het lichaam — via geluid, sensoren, maar ook door het trainen van lijfelijke aanwezigheid. 

Als je “Perforator” googelt, krijg je alleen maar verkoop-advertenties van perforators te zien…

Lacht hard “Perforator, daar zit het woord performatief in. We maken elektronische geluidsmanipulatie altijd zichtbaar. Dus je denkt bij ons nooit: ‘Wat zit die muzikant nou zijn Instagram te checken op z’n laptop?’ Want je ziet echt waar iemand mee bezig is." 

Met eerdere performances hebben we muziek makende ballonnen ontwikkeld die door het publiek overgegooid worden, we ontdekten hoe snel speelsheid en verwondering dan opduiken. En we hebben een op afstand bestuurbaar autootje gehackt zodat ik ‘m met mijn hobo kon besturen en zo op het podium via dat autootje een brief aan Akim kon geven. Heel omslachtig! “Rust als ultiem verzet?” Ja! Maar technologie is bij ons wel altijd een middel en niet het doel.” 

"Wel bekeken worden maar niet gezien."

“Onze nieuwe voorstelling LIJF is wel een heel stuk serieuzer en activistischer. Het ontstond eerst uit mijn ervaring om in een vrouwenlijf te wonen, een lijf dat vooral als een esthetisch object gezien wordt, iets om over te oordelen in plaats van om in te wonen. In LIJF draag ik een oversized jas en overal op die jas zitten jaszakken met daarin draadloze speakers. Als ik één van die zakken open, start een sensor een geluidssample. Het begint met mijn hart —dat ik zelf niet controleer— dat opeens open gaat…” 

"En dan gaat mijn hele lichaam zich met het optreden bemoeien."

“Maar... tijdens het maakproces van LIJF moest er eerst nog een ander verhaal uit: een verhaal over ernstig seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daar was moed voor nodig, en die moed vond ik eigenlijk door moeder te worden. Er kwam bewondering voor mijn lichaam en ik daalde af in mijn eigen lichaam met zachtheid in plaats van die male-gaze. Die verhalen van vrouwelijke lichamelijke kwetsbaarheid maar ook bizarre kracht van het leven voortbrengen, moeten veel meer gehoord en verteld worden.” 

Hoe ben je in deze onderwerpen gedoken?

“Ik heb bijvoorbeeld het boek Moederteit gelezen (van Lucy Jones) over de transformatie van het moeder worden in het lichaam, de identiteit, relaties, de emoties en de hersenen. Maar ook The body keeps the Score (van Bessel van der Kolk), over hoe je hoofd trauma kan vergeten, maar dat je lichaam alles feilloos herinnert. We staan vaak weinig in contact met ons lichaam; op voelen wordt bezuinigd.”

Hoe kom jij dan in contact met je lichaam?

“Ik begin ‘s ochtends met op de grond zitten, mijn tenen aanraken, masseren, kloppen op mijn lichaam. Dat wat je aandacht geeft, groeit.”

Het klinkt als een redelijk uitvoerbaar ritueel voor een moeder van een jong kind, merk je verschil sinds je dat doet?

“Ja. Ik luister aandachtiger, heb minder stress en ben ook minder chocola aan het eten *haha!*. Maar ik heb ook lichaamsgerichte traumatherapie gevolgd, dat sluit aan bij het boek van Bessel. Je doet oefeningen om trauma uit je lichaam te laten komen via de Psoas-spier. Dat wordt ook wel de spier van de ziel genoemd. Je zenuwen doen dan een soort reset.” Wat voel je dan? “Je gaat trillen, je wordt emotioneel en daarna ben je uitgeput maar ook meer één.”

Wat hoop je dat LIJF het publiek meegeeft?

“Ik wil voelbaar maken dat het lichaam zelf een geheugen is, dat het verhalen en herinneringen bewaart die we niet altijd in woorden kunnen vangen. Ik hoop dat het publiek iets van die kwetsbaarheid en die kracht herkent in zichzelf.”

Perforator speelt LIJF op 21 november tijdens Rewire X Korzo waar ook Eli Keszler en Nadah El Shazly te zien zijn.