It’s how they gaze. Hoe je kijkt, met open ogen, naar de wereld om je heen. Interview

Er ontstaat iets als je twee werelden mengt. Zo ook in het gesprek met Paul Reijndorp en Antonin Rioche. Paul, barmedewerker, en Antonin, choreograaf, samen aan één tafel. Dat dans in hun vezels zit, wordt duidelijk. In verschillende vezels, dat wel. Paul duikt in de wereld van Antonin en andersom. Een gesprek tussen twee passievolle mensen.

Beiden zijn werkzaam in Korzo. De ene aan de voorkant, in het gedeelte waar de mensen binnenkomen, een drankje bestellen, over de voorstelling (na)praten. De ander in de zaal, achter de schermen, die het publiek een plek ziet zoeken. Antonin: “Ik werk met geuren in de voorstelling, ik ben altijd benieuwd naar de reactie van hen die binnenkomen. Hebben ze het door, praten ze erover? Het is heel mooi om te zien, met eigen ogen, hoe men steeds weer anders reageert.”

Verschillende perspectieven, in hetzelfde theater. Ze zien dezelfde mensen. In een andere setting. Paul: “Het is een groot verschil. Onze gasten die voor de voorstelling in de foyer zijn in afwachting wat er gaat komen en dan de zaal ingaan. Op dát moment, als ze de drempel overgaan, begint het, dan begint de betovering. Na de voorstelling zie ik dat ze verwerken wat ze hebben meegemaakt.”

Paul ziet veel. “Voor de voorstelling sta ik achter de bar, maar bij aanvang ga ik de zaal in; dan ben ik zaalwacht. In het begin, toen ik net startte, vond ik alles goed. Alles wat ik zag was een beleving. Inmiddels ben ik in staat voor mijzelf te bepalen wat ik goed vind en wat écht binnenkomt. Ik vond bijvoorbeeld Oh Boy (voorstelling van Antonin, red.) geweldig. Het leek wel of de dansbewegingen ter plekke ontstonden. Het kwam heel dichtbij. Ik zag en voelde oogcontact en het vermijden van oogcontact. Waarom heb je daar, als maker, voor gekozen?”

“Met Oh Boy wilde ik een voorstelling maken over eenzaamheid”, legt Antonin uit, “in het Engels heb je twee termen. Solitude: alleen zijn, met je zelf zijn, rust. Solitude is goed, het is romantisch. Je hebt ook: loneliness. Dat gaat niet over alleen zijn; dat gaat over eenzaam zijn, je alleen vóelen. Met mensen om je heen, je tóch alleen voelen.” Over oogcontact en het vermijden ervan in Oh Boy zegt Antonin: “Je ogen zijn belangrijk, je ogen zeggen alles. Ze zijn je ramen naar buiten. Naar de ander. Als je elkaar in de ogen kijkt, zie je zoveel. Op het moment dat je in ogen kijkt, weet je: we zijn hetzelfde, we delen dezelfde emoties.”

Antonin begint zijn repetities met de dansers altijd met yoga en meditatie. Dat spreekt Paul aan; hij wil weten hoe de repetities van Antonin zijn opgebouwd. “Je begint met meditatie en dan, wat gebeurt er daarna?” Antonin: “Met meditatie neem je rust, je komt tot jezelf; hoofd en lichaam komen samen. Informatie van buiten vervuilt. Vergeet die informatie. Wees hier, op dit moment. Mijn repetities bestaan uit de improvisaties van dansers. Ik neem ze via video op. Daarna kijken we wat interessant is, welke elementen we kunnen gebruiken. Ik heb natuurlijk van tevoren een idee, ik heb reeds een beeld van wat ik wil laten zien. Maar de dansers moeten het doen. In de eerste improvisaties krijgen de dansers totale vrijheid, daarna werken we steeds meer naar het eindresultaat toe.”

“Ik word blij van dans”, zegt Paul. “Het geeft me verhalen zonder woorden. Dans geeft me verhalen in mijn hoofd. Het is verrassend. Je kijkt en de hele tijd gebeuren er dingen die je niet verwacht. Dat vond ik zo krachtig in Oh Boy. Het leek niet ingestudeerd. Het was geen reeks bewegingen aan elkaar. Het leefde!” Antonin: “Dans is heel intens. Je voelt je goed als je danst, alsof je wordt opgetild. Het verrijkt, maar het is ook gevaarlijk. Je kunt je erin verliezen. Dansers kunnen worden gezien als objecten, een lichaam dat danst. Voor sommige choreografen is de danser geen persoon. Dat kan heel schadelijk zijn, ik heb het zelf meegemaakt. Daarom werk ik het liefst met dansers die een dergelijk trauma delen. Ik wil hen laten zien: dans is het mooiste dat er is, het gaat om jou.”

“Korzo heeft een gezicht”, vindt Paul. “Een persoonlijk gezicht, een menselijke benadering. Naar bezoekers, naar makers, naar de mensen die hier werken.” Antonin knikt instemmend: “Op het moment dat ik hier binnenstapte voelde het ‘echt’. Dat vind ik belangrijk. Dans gaat over mensen, over een open blik.” “Toch weer die ogen, net als in Oh Boy”, vult Paul aan. Om vervolgens af te sluiten: “It’s how they gaze. Hoe je kijkt, met ogen open, naar de wereld om je heen.”

Tekst Mark Kalsbeek
Fotografie Nadine Genuït